Willem Wilthof (zie parenteel Willem Wilthof) was getrouwd met Grietje Berends Sunderman. Haar ouders heetten Berend Koerts en Auke Bonnes.
Auke kwam uit Spijk en van Berend weten we dat hij, volgens de huwelijksacte, "uit Lipland" kwam. Met Lipland werd het Graafschap Lippe, bij Detmold in Duitsland, bedoeld.
Berent behoorde daarmee tot de grote stroom gastarbeiders die in de achttiende en negentiende eeuw uit Duitsland naar Nederland kwamen om hier te werken. Het betrof vrijwel allemaal seizoensarbeiders die in de zomermaanden in voornamelijk Groningen, Friesland en Noord-Holland de kost verdienden met het maaien van gras. Ze werden al snel Hannes de maaier = hannekemaaier genoemd. Maar het waren niet uitsluitend maaiers. We kennen ook de zogenaamde Lapkepoep, dat is de Duitse kiepkerel die met geweven stoffen langs de deuren ging. Stoffen die in de wintermaanden thuis werden geweven en dan 's zomers in Nederland werden verkocht. Bekende nazaten zijn de gebroeders Brenninkmeier, de oprichters van C&A.
De hannekemaaiers kwamen voor het meerendeel uit het Emsland, de lapkepoepen uit het Teutoburgerwoud.
Minder bekend is dat er nog een derde groep Duitse gastarbeiders nar Nederland kwam. Deze groep waren de Lipskers: grasmaaiers en arbeiders uit de steenbakkerijen. In de achttiende eeuw bestonden er in Noord-Nederland al verschillende steenbakkerijen en een groot deel van de Lipskers vond daar werk als onder andere brandmeester. Tot op de dag van vandaag komen we nog familienamen als Brand, Eggers en Tichelaar tegen. Namen die terug te voeren zijn op het werk in de steenbakkerijen.

kerkje_krewerd.jpg Het kerkje van Krewerd op een oude ansichtkaart. Hier trouwde hannekemaaier Bernd Kurts met zijn Auke Bonnes.







Hannekemaaiers stonden niet goed bekend en werden vaak uitgebuit en gediscrimineerd. Ze zouden dom zijn, vies, dronkenlappen. En er werden natuurlijk veel grappen over gemaakt. Toegegeven: als je je slechts een keer in de drie weken wast (geen tijd, er moest gewerkt worden), dan zit er vast wel eens een geurtje aan. En omdat ze hier maar een paar maanden per jaar zijn en dan de Nederlandse taal niet helemaal begrijpen, is het logisch dat ze al snel voor dom werden versleten. En als je maanden van huis bent en even vergetelheid zoekt in de drank is dat ook te begrijpen. Maar dat is door de ogen van nu anno eenentwintigste eeuw. Alhoewel... is er veel veranderd? Wat veranderde is dat de "gastarbeiders" niet meer uit Duitsland komen!
Wat ook niet veranderde: ze wilden hard werken en ze waren in het algemeen spaarzaam. Het verdiende geld werd niet verbrast maar ging mee naar huis. Want thuis was dat geld hard nodig. En vaak zag je ook dat de hannekemaaiers jaren achtereen bij dezelfde boer werkten. Dus luiheid en domheid zal wel wat overdreven zijn anders zal de boer je vast geen jaren achtereen inhuren. En ze waren religieus: de kerkdiensten werden door hen goed bezocht maar de taal was voor velen toch een handicap. Dat leidde ertoe dat in latere jaren predikanten uit Duitsland in de zomermaanden naar Nederland kwamen om hier kerkdiensten te houden. Van een enkele predikant is het bekend waar ze vandaan kwamen is. Zo werkte predikant Wilhem Menkhoff uit Bielefeld in het gebied rond Stadskanaal. Deze predikant Wilhelm Menkhoff werd later een van de vormgevers van de Nieuw-Apostolische Kerk waarbij zich een honderdtal jaren later ook enkele leden van de Wilthof familie zouden aansluiten.

Van de Duitse gastarbeiders sprongen de Lipskers er in positieve zin uit: ze stonden bekend als betrouwbaar en loyaal. Dat zal ook voor Bernd Kurts hebben gegolden toen hij alleen of met andere seizoensarbeiders vertrok uit zijn "heimatsland". Waarom hij werk zocht in Nederland is niet met zekerheid te zeggen. Feit is wel dat ook het Graafschap Lippe veel te lijden had onder diverse oorlogen op het Duitse grondgebied. Feit is ook dat de erfopvolging zo was geregeld dat de oudste zoon de hele erfenis kreeg en zijn jongere broers en zusters moest uitkopen waardoor er een grote versnippering van goederen en landerijen optrad en het vaak niet meer rendabel was om te boeren. Het Graafschap Lippe was, net als het Munsterland en het Emsland, arm en er was een overschot aan arbeiders. Dan lokt het "rijke" Nederland al snel.
We weten ook niet of Bernd Kurts grasmaaier was of steenbakker. In de overlijdensacte van hun dochter Grietje wordt hij "dagloner" genoemd wat meestal boerenarbeider betekende. We weten ook niet precies in welk jaar Bernd Kurts werd geboren, noch wanneer hij stierf. Wat we wel weten is dat hij nar de omgeving van Appingedam trok want in dezelfde akte van overlijden wordt hij genoemd als inwoner van Tjamsweer.

En op zekere dag is hij Auke Bonnes tegengekomen. Auke kwam uit Spijk en diende, als zoveel meisjes, als meid bij een boer. Deze ontmoeting leidde tot een relatie tussen die twee. En Auke werd zwanger....
In latere jaren, en zeker in de twintigste eeuw, zou dit een schande voor de familie zijn geweest. Ongehuwd zwanger en dat van een gastarbeider! Maar in die tijd golden andere opvattingen. Een zogenaamd "voorkind" was iets wat je kon overkomen. Als de wil er maar was om te trouwen, ach, dan werd er niet zo moeilijk over gedaan. En ook ongehuwd samenwonen was beslist geen uitzondering.
Begin maart 1780 werd de kleine geboren: dochter Grietje. En daarvan moest natuurlijk aangifte worden gedaan. De Burgerlijke Stand zoals wij die kennen bestond nog niet. In plaats daarvan gold de doop als aangifte en dat werd dan ook zo in de kerkboeken vermeld. Maar ja, Berend en Auke waren niet getrouwd en dat kon dan eigenlijk weer niet voor de kerk. Dus trouwen Berend en Auke op 10 maart 1780 in Krewerd en lieten bij deze gelegenheid direct hun dochter Grietje dopen en daarmee opnemen in de burgerlijke stand.

huw_acte_berent_koerts.jpg

De doop werd gedaan nadat Berend en Auke op de vraag of zij de ouders waren van het kind dat "buiten het huwelijk in onecht was geboren" (d.w.z. voordat ze waren getrouwd) hadden bevestigd. Daarmee was de kous af.
Dezelfde Grietje trouwde rond 1805 met Willem Wilthof en ging wonen in of bij Jukwerd (waarschijnlijk in Wierhuizen bij Jukwerd). De familie Wilthof stamt daarmee dus voor een deel af van een "hannekemaaier". En ook al zijn we dan voor een deel "van duitschen bloed", we zijn toch nog aardig terecht gekomen.